ในปี 2582 สังคมโลกจะขยับเข้าสู่ระดับสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ (Aged Society) ทำให้ประชากรโลกราว 1 ใน 7 จะมีอายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไป ส่วนประเทศไทยนั้น คาดการณ์ว่าจะก้าวเข้าสู่ “สังคมผู้สูงอายุระดับสุดยอด” หรือ Super-Aged Society ซึ่งเป็นระดับที่สูงสุดในปี 2572
แม้การก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุเป็นหนึ่งในปัญหาเชิงโครงสร้างสังคม แต่ในขณะเดียวกันก็ทำให้เกิดระบบเศรษฐกิจใหม่ที่เรียกว่า ‘เศรษฐกิจสูงวัย’ หรือ Silver Economy เพราะยังมีกลุ่ม Silver Gen ที่มีศักยภาพทางด้านการเงินและมีความพร้อมในการจับจ่ายใช้สอย
Krungthai COMPASS ระบุว่าในปัจจุบันตลาด Silver Economy ทั่วโลกมีมูลค่าราว 26.6 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (ราว 880-900 ล้านล้านบาท) คิดเป็นสัดส่วนราว 1 ใน 4 ของเศรษฐกิจโลก ขณะที่ประเทศไทยตลาด Silver Gen ปัจจุบันมีมูลค่า 1.9 ล้านล้านบาท และคาดว่าจะเติบโตถึง 2.6 ล้านล้านบาท คิดเป็น 12% ของ GDP ภายในปี 2573 หรือจะมีอัตราเติบโตเฉลี่ยจากนี้ราวปีละ 4.4% จากการที่ประชากรสูงวัยของไทยที่อายุ 65 ปีขึ้นไป จะขยับสัดส่วนจาก 16% ในปี 2566 เป็น 21% ในปี 2573 ซึ่งเป็นการขับเคลื่อนจาก Aged Society สู่ Super -Aged Society นั่นเอง
สูงวัย ศักยภาพในการจ่ายก็สูง
ชาว Silver Gen เป็นกลุ่มผู้บริโภคสำคัญของ Silver Economy เพราะถือเป็นกลุ่มที่มีศักยภาพและยังมีกำลังซื้อ โดย Euromonitor ประเมินแนวโน้มรายได้กลุ่มนี้ทั่วโลกจะเติบโตเฉลี่ยปีละ 1.2% จาก 16,000-17,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2563 มาอยู่ที่ 20,000-22,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2583 จากการสะสมเงินตลอดวัยทำงาน หรือบางคนก็ยังทำงานอยู่ รวมทั้งรายได้เสริมต่างๆ ท้ังบำนาญ หรือผลตอบแทนจากการลงทุน ขณะเดียวกันยังนิยมชอปปิ้งออนไลน์ไม่แตกต่างจากกลุ่มอื่นๆ โดยพบว่า Silver Gen ทั่วโลกมีการซื้อสินค้าหรือบริการผ่านช่องทางออนไลน์ สูงถึง 46% ใกล้เคียงกับค่าเฉลี่ยของทุก Generation ที่ 51%
5 เทรนด์มาแรงจากกระแส Silver Gen
เมื่อพิจารณาแนวโน้มค่าใช้จ่ายในแต่ละหมวดของ Silver Gen พบว่า 2 ใน 3 จะอยู่ใน 3 หมวดหลัก คือ อาหารและเครื่องดื่ม (27%) การพักผ่อนและการดูแลสุขภาพ (24%) และกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับการอยู่อาศัย (13%) ทำให้มองเห็นโอกาสจาก 5 เทรนด์สำคัญ ต่อไปนี้
1. อาหารสำหรับผู้สูงอายุ (Food for Eldery) : ธุรกิจอาหารและร้านอาหารเพื่อดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ มีโอกาสกลายเป็น Segment ดาวรุ่ง จากการเข้าสู่สังคมสูงวัยของไทย ซึ่งผู้ประกอบควรมีเมนูสำหรับผู้สูงอายุที่เน้นเรื่องสุขภาพควบคู่ไปกับเมนูปกติ
2. การท่องเที่ยวสำหรับผู้สูงอายุ (Travel and Hospitality for the Silver Gen) : ชาว Silver Gen เป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวที่มีศักยภาพและมีเนวโน้มเติบโตทั้งในแง่ของระยะเวลาพัก และจำนวนเงินที่ใช้จ่าย ขณะที่ประเทศไทยเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมของนักท่องเที่ยวทั่วโลกรวมทั้ง Silver Gen ด้วย หากภาครัฐและเอกชนร่วมมือกันผลักดันให้ไทยเป็น Dream Destination ให้ Silver Gen จากทั่วโลกได้ จะช่วยสร้างรายได้เพิ่มไม่ต่ำกว่า 2 แสนล้านบาท
3. การดูแลสุขภาพเชิงป้องกัน (Preventive Medicine) : Future Market Insights ประเมินว่าตลาดการดูแลสุขภาพเชิงป้องกันทั่วโลก มีแนวโน้มแตะระดับ 886.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 31.0 ล้านล้านบาท ในปี 2576 มีอัตราการเติบโตเฉลี่ยปีละ 8.2% ในช่วงตั้งแต่ปี 2565-2576 เพราะผู้สูงอายุส่วนใหญ่ต้องการมีชีวิตที่ยืนยาวไปพร้อมสุขภาพกายและใจที่ดี
4. ที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุ (Silver Residence) : ความต้องการที่อยู่อาศัยของผู้สูงอายุมีแนวโน้มขยายตัวมากขึ้นทั้งในรูปแบบของการปรับปรุง/พัฒนาที่อยู่อาศัย ทั่วไปให้มีฟังก์ชันการใช้งานที่ตอบโจทย์ผู้สูงอายุ ตลอดจนการพัฒนาที่อยู่อาศัยที่ให้บริการดูแลด้านสุขภาพเป็นพิเศษ (Wellness Residence)
5. บริการทางการเงินเพื่อผู้สูงอายุ (Aged-Friendly Financial Service) : กลุ่ม Silver Gen เริ่มมีความกังวลมากขึ้นต่อการมีอายุที่ยืนยาว และส่งผลให้ค่าใช้จ่ายในการดำรงชีวิตเพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย ทำให้เริ่มมองหาตัวช่วยจากบริการทางกาารเงินต่างๆ โดยจะให้ความสำคัญกับบริการที่สามารถตอบโจทย์ได้ทั้งเรื่องของความเสี่ยงที่ไม่สูงจนเกินไป เนื่องจากเป็นเงินเก็บก้อนสุดท้าย ขณะที่ให้ผลตอบแทนเพียงพอต่อการดำรงชีวิตและการดูแลตัวเองในอนาคต
ทั้งนี้ Krungthai COMPASS ประเมินโอกาสจาก 5 เทรนด์ดังกล่าว พบธุรกิจที่จะได้รับอานิสสงส์จากเทรนด์ที่จะเกิดขึ้นนี้ ท้ังในกลุ่ม First Wave ที่จะได้รับอานิสสงส์โดยตรงในระลอกแรก เช่น ธุรกิจผลิตอาหารและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับผู้สูงอายุ ธุรกิจโรงแรมและนำเที่ยว ธุรกิจด้านสุขภาพและความงาม และธุรกิจสำหรับที่อยู่อาศัยของผู้สูงอายุ รวมทั้งกลุ่ม Second Wave ที่จะได้รับอานิสสงส์ในระลอกที่ 2 หรือการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุของเจนเนอเรชันต่อไป ซึ่งปัจจุบันอายุราวๆ 35-50 ปี ซึ่งมีแนวโน้มใช้ชีวิตลำพังมากขึ้น ซึ่งธุรกิจที่จะได้รับประโยชน์ในระลอกนี้ เช่น ธุรกิจธนาคาร ธุรกิจสัตว์เลี้ยง ธุรกิจเดลิเวอรี่รูปแบบต่างๆ และธุรกิจบ้านพักผู้สูงอายุ เป็นต้น
